Handbook:Parts/Installation/About/tr
Giriş
Hoşgeldiniz
Gentoo'ya hoşgeldiniz! Gentoo, akla gelebilecek herhangi bir aplikasyon ve ihtiyaca göre şekillendirilebilen Linux tabanlı ücretsiz bir işletim sistemidir. Gentoo, ücretsiz bir yazılım ekosisteminde inşa edilmiştir ve altında yatan yazılımları kullanıcılarından gizlemez.
Açıklık
Gentoo'nun ana araçları basit programlama dilleri kullanılarak yazılmıştır. Gentoo'nun paket yöneticisi Portage, Python programlama dili ile yazılmıştır. Ebuild'ler, ki bunlar Portage için paket kurulum yönergeleri sağlamaktadır, bash kullanılarak yazılmıştır. Kullanıcılarımızı Gentoo'nun kaynak kodunu incelemeye, değiştirmeye ve geliştirmeye teşvik ediyoruz.
Varsayılan ayarlarda, paketler yalnızca gerekli bugları (problem) çözmek veya uyumsuzluk sorunlarını gidermek için güncellenir. Bu programlar yazılımcıların ana deposu tarafından sağlanan kaynak kodlarından derlendikten (compile etme işlemi) sonra sisteme yüklenir (bazı programlar için binary paketler (önceden derlenmiş paketler) de mevcuttur). Gentoo ayarlamaları text (metin) dosyaları aracılığıyla yapılır.
Yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü: açıklık bir tasarım prensibi olarak işletim sisteminin içine işlenmiştir.
Seçim
Seçim Gentoo içindeki tasarım prensiplerinden bir diğeridir.
Bir Gentoo kurulumu yapılırken, seçim gerektiren yerler rehber boyunca açık bir şekilde belirtilmiştir. Sistem yöneticileri tamamıyla desteklenen iki init sisteminden (Gentoo'ya ait OpenRC ve Freedesktop.org'a ait systemd) birini seçebilir, diskin nasıl ve hangi dosya formatları kullanılarak bölümlendirileceğine karar verebilir, hedef bir sistem profilini seçebilir, paketlerin destekleyeceği özellikleri sistem boyutu veya paket başına USE flag ayarları ile ayarlayabilir ve bootloader (sistem başlatıcı) ağ yönetim araçları vb. daha bir çok seçimi kendi ihtiyaçlarına göre yapabilirler.
Geliştiriciler boyutundan bir felsefe olarak, Gentoo geliştiricileri kullanıcıları spesifik bir sistem profili veya masaüstü ortamı kullanmaya zorlamaz. GNU/Linux ekosistemi içinde sunulan bir program varsa, yüksek ihtimal Gentoo içinde de mevcuttur. Eğer değilse, bizler de görmeyi çok isteriz. Yeni paket oluşturmak için istekleri bug report sayfasından bildiriniz veya kendi ebuild deponuzu oluşturunuz.
Power
Being a source-based operating system allows Gentoo to be ported onto new computer instruction set architectures and also allows all installed packages to be tuned. This strength surfaces another Gentoo design principle: power.
A system administrator who has successfully installed and customized Gentoo has compiled a tailored operating system from source code. The entire operating system can be tuned at a binary level via the mechanisms included in Portage's make.conf file. If so desired, adjustments can be made on a per-package basis, or a package group basis. In fact, entire sets of functionality can be added or removed using USE flags.
Gentoo'yu Gentoo yapan şeyin "seçenekler" olduğu önemlidir. Kullanıcıyı herhangi bir şeye zorlamamaya çalışmaktayız. Eğer herhangi bir konuda hatalı olduğumuzu düşünüyorsanız hata kaydı açabilirsiniz.
Kurulumun şekillenmesi
Gentoo kurulumu 10 adımlık bir işlem olarak görlebilir. Her adımın sonunda kurulum belli bir aşamaya gelecektir:
| Step | Result |
|---|---|
| 1 | Kullanıcı Gentoo kurabileceği bir ortamda çalışmaktadır. |
| 2 | Gentoo kurulumu için internet bağlantısı hazırdır. |
| 3 | Sabit diskler gentoo kurulumuna uygun şekilde yapılandırılmıştır. |
| 4 | Kurulum ortamı hazırdır ve kullanıcı yeni sistemine geçişe (chroot) başlayabilir. |
| 5 | Tüm Gentoo kurulumunda bulunan temel paketler kurulu durumdadır. |
| 6 | Linux çekirdeği kurulmuştur. |
| 7 | Kullanıcı sistemin büyük çoğunluğunu yapılandırmış durumdadır. |
| 8 | Gerekli sistem araçları yüklenmiştir. |
| 9 | Gereken açılış yükleyicisi kurulup yapılandırılmıştır. |
| 10 | Taze Gentoo sistemi keşfe hazır durumdadır. |
Deciding which steps to take
The handbook presents an overwhelming amount of options, especially for someone who has never installed Linux without an installer.
It's important to realize that the handbook is designed to describe the steps required to install on a very wide variety of hardware, with different install needs. Because of this, many options presented in the handbook are unnecessary for a particular install and can be skipped.
Suggested steps
Prefixed with "Suggested:", some steps are not strictly required, but help in most cases, such as installing sys-kernel/linux-firmware.
Optional steps
Prefixed with "Optional:", many sections in the handbook are purely optional, and can be skipped if the user is looking for a simple, mostly vanilla install.
Examples of this include compiler flag customization, using a totally custom kernel, and disabling root login.
When following optional steps, it's important to be careful that all prerequisites were satisfied. Some optional steps depend on other optional steps.
Deprecated steps
Gentoo has existed for a long time. Some install processes are described in the handbook because they used to be more relevant, but are now largely deprecated. Instead of immediately removing this information, as it may still be helpful for some users, it may be designated as Deprecated: before removal. Once removed, the history must be used to view this content.
Defaults and alternatives
Whenever choices are presented, the handbook will try to explain the pros and cons of each choice.
If potential choices are mutually exclusive, "Default:" is used to designate the most supported or commonly chosen option, while alternatives are listed with "Alternative".
Alternative options are not inferior to Defaults, but Default options are typically more widely used and may have better support.
Seçenekler neler
Gentoo birçok farklı şekilde kurulabilir. Gentoo'nun kurulum CD'leri indirilerek, sistemde kurulu olan farklı bir dağıtım kullanılarak, herhangi bir tak-çalıştır CD ile (Knoppix gibi), ağ üzerinden vb.
Bu belgede Gentoo'yu kurulum CD'sinden kurmak anlatılmaktadır. Bazı durumlarda ağ üzerinden kuruluma da değinilecektir.
Diğer kurulum çeşitleri hakkında bilgi almak için lütfen alternatif kurulum rehberini okuyun.
Ayrıca işinize yarayabilecek bir Gentoo kurulum ipuçları belgesi de bulunmaktadır.
Problemler
Eğer kurulumda (veya kurulum dökümanlarında) bir hata bulursanız lütfen hata takip sistemini ziyaret edip hatanın rapor edildiğine emin olun. Rapor edilmemişse, yeni hata kaydı açabilirsiniz. Geliştiricilerden çekinmeyin, (genelde) insan yemezler.
Bu döküman mimariye özel olmasına rağmen, diğer mimarilere de atıfta bulunulabilir.Bunun sebebi dökümanın büyük bölümünün diğer mimariler ile ortak işlemleri anlattığı için ortak kullanılmasıdır. Ancak bu işlem olabildiğince az kafa karıştırıcı hale getirilmeye çalışıldı.
Bir sorunun kullanıcı (dökümanların okunmamasından) kaynaklı mı yoksa yazılım (dökümanların veya yazılımın yeterli incelenmemesinden) kaynaklı mı olduğu hakkında kafa karışıklığınız var ise irc.freenode.net üzerinde bulunan #gentoo (webchat) kanalında görüşlerinizi dinlemeye açığız.
Bu arada, eğer farklı sorularınız var ise Gentoo Wiki'de bulunan sık sorulan sorular bölümüne bakabilirsiniz. Ayrıca Gentoo forumlarında da sss bölümü bulunmakta.