Handbook:Parts/Installation/Media/tr
Donanım gereksinimleri
Başlamadan önce, amd64 Gentoo'yu kurabilmek için nasıl bir donanıma sahip olmamız gerektiğine bakalım.
| Minimal CD | LiveDVD | |
|---|---|---|
| CPU | ||
| Memory | ||
| Disk space | ||
| Swap space |
Gentoo Linux kurulum CD'si
While it's recommended to use the official Gentoo boot media when installing, it's possible to use other installation environments. However, there is no guarantee they will contain required components. If an alternate install environment is used, skip to Preparing the disks.
Minimal kurulum CD'si
Gentoo minimal kurulum CD'si, yeterli düzeyde Gentoo ortamı sağlayan ve bilgisayarınızı kurulum için hazır hale getirecek bir tak-çalıştır CD'dir. Açılış sırasında donanımlar otomatik olarak tanınır ve gerekli sürücüler yüklenir. Yazılımcılar tarafından geliştirilen bu CD, internet bağlantınız varsa Gentoo kurmanıza yardımcı olur.
Minimal kurulum CD'si install-amd64-minimal-<release>.iso olarak isimlendirilmekte.
The Gentoo LiveGUI
Some users may find it easier to install Gentoo using the LiveGUI, which provides a KDE desktop environment. In addition to providing a useful graphical environment, the LiveGUI has more kernel modules and firmware, which can help with using modern Wi-Fi chipsets.
The Gentoo LiveGUI USB image is built for amd64 and arm64 platforms weekly.
Peki bu stage'ler nedir?
stage3 paketi, minimal Gentoo ortamını barındıran ve bu rehber yardımıyla kurulumu yapabilmenizi sağlayacak bir pakettir. Önceleri, rehberde üç farklı stage ile kurulum anlatılmaktaydı. Şu anda Gentoo halen stage1 ve stage2 paketleri de sağlamakta, ancak desteklenen kurulum yöntemi stage3'tür. Eğer stage1 ve stage2 kurulumu yapmak istiyorsanız lüfen sss'i ziyaret edin.
Stage3 paketleri resmi gentoo yansıları üzerindeki releases/amd64/autobuilds/ dizininde bulunabilir ve kurulum CD'sinde bulunmamaktadır.
For now, stage files can be ignored. They will be described in greater detail later when they are needed
Historically, the handbook described installation steps for stage files with versions lower than 3. These stages contained environments unsuitable for typical installations, and are no longer covered in the handbook.
CD'yi indirip yazdırmak
Ortamı indirmek
Gentoo Linux'un kullandığı öntanımlı kurulum ortamı minimal kurulum CD'leridir. Bu ortamlar Gentoo Linux kurulumuna yardımcı olan, bilgisayarı açabileceğiniz Linux ortamlarıdır. Bu ortamları yansılardan indirebilirsiniz.
Bu yansılarda, minimal kurulum CD'leri şu şekilde bulunabilir:
- releases/ dizinine gidin.
- Doğru mimariyi seçin, örneğin amd64/
- autobuilds/ dizinine girin.
- amd64 ve x86 mimarileri için current-install-amd64-minimal/ veya current-install-x86-minimal/ dizinlerine gidin. Diğer mimariler için ise current-iso/ dizinine girin.
arm, mips ve s390 gibi bazı mimarilerde minimal kurulum CD'si bulunmamakta. Henüz Gentoo Sürüm Geliştirme Projesi bu mimariler için .iso oluşturmayı desteklemiyor.
Bu lokasyonda, aradığınız dosyayı .iso son ekine sahip olarak bulacaksınız. Örnek olarak aşağıdaki listeye bakalım:
[DIR] hardened/ 05-Dec-2014 01:42 -
[ ] install-amd64-minimal-20141204.iso 04-Dec-2014 21:04 208M
[ ] install-amd64-minimal-20141204.iso.CONTENTS 04-Dec-2014 21:04 3.0K
[ ] install-amd64-minimal-20141204.iso.DIGESTS 04-Dec-2014 21:04 740
[TXT] install-amd64-minimal-20141204.iso.DIGESTS.asc 05-Dec-2014 01:42 1.6K
[ ] stage3-amd64-20141204.tar.bz2 04-Dec-2014 21:04 198M
[ ] stage3-amd64-20141204.tar.bz2.CONTENTS 04-Dec-2014 21:04 4.6M
[ ] stage3-amd64-20141204.tar.bz2.DIGESTS 04-Dec-2014 21:04 720
[TXT] stage3-amd64-20141204.tar.bz2.DIGESTS.asc 05-Dec-2014 01:42 1.5K
Yukarıdaki örnekte ihtiyacımız olan CD install-amd64-minimal-20141204.iso dosyasıdır. Ancak ilgili bazı dosyaları da burada görmekteyiz:
- Bir .CONTENTS dosyası ve içerisinde dosyada CD içerisinde bulunan tüm dosyaların listesi bulunmakta. Bu sayede indirip bilgisayarınızı CD ile başlatmadan önce CD'de aradığınız sürücünün bulunup bulunmadığını görebilirsiniz.
- ISO dosyasının hash'ini (parmak izini) barındıran bir dosya olan .DIGESTS dosyası da bulunmaktadır. Bu, indirilen dosyanın bozulup bozulmadığını ölçmeye yarar.
- .DIGESTS.asc dosyası da .DIGESTS dosyası gibi sadece imza içermekle kalmaz, kriptografik imza da taşır. Böylelikle indirdiğiniz CD'nin direkt olarak Gentoo geliştirme ekibinden alındığını onaylayabilirsiniz.
Şimdilik diğer dosyaları es geçelim (onlara ilerleyen adımlarda döneceğiz). .iso dosyasını ve ISO'nun kontrolünü de istiyorsanız .DIGESTS.asc dosyasını da indirin. Bu dosya .CONTENTS dosyasını da içerdiği ve .DIGESTS dosyasının imzalanmış sürümü olduğu için, tek başına yeterli olacaktır.
The .DIGESTS file is only needed if the signature in the .iso.asc file is not verified.
İndirilen dosyaların bütünlük kontrolü
Bu adım seçime bağlıdır ve Gentoo Linux kurulumu için bir zorunluluk değildir. Ancak kurulumun sağlıklı tamamlanması ve doğru kaynaktan geldiğine emin olunması için tavsiye edilmektedir.
- Öncelikle kriptografik imza kullanılarak dosyanın Gentoo geliştirici ekibinden geldiğine emin olunur.
- Eğer kriptografik imza doğruysa, parmak izi (checksum) kullanılarak dosyanın sağlam indirildiği doğrulanır.
Microsoft Windows üzerinde doğrulama
Öncelikle kriptografik imza doğrulaması için GPG4Win türünde bir araç kullanılabilir. Kurulduktan sonra Gentoo geliştirici ekibinin imzası içe aktarılmalıdır. Anahtarlar ilgili sayfada bulunabilir.İçe aktarmanın ardından .DIGESTS.asc dosyasının imzası doğrulanabilir.
Linux üzerinde doğrulama
Bir Linux sistem üzerinde kriptografik imzayı onaylamak için gerekli dosyalar için app-crypt/gnupg yazılımı gerekmektedir. Bu pakette bulunan araçlar ile aşağıdaki komutları kullanarak .DIGESTS.asc dosyasının doğrulamasını yapabilirsiniz.
When importing Gentoo keys, verify that the fingerprint (
BB572E0E2D182910) matches.Öncelikle, imzalar sayfasından doğru imzaları indirin:
user $gpg --keyserver hkps.pool.sks-keyservers.net --recv-keys 0xBB572E0E2D182910gpg: requesting key 0xBB572E0E2D182910 from hkp server pool.sks-keyservers.net gpg: key 0xBB572E0E2D182910: "Gentoo Linux Release Engineering (Automated Weekly Release Key) <releng@gentoo.org>" 1 new signature gpg: 3 marginal(s) needed, 1 complete(s) needed, classic trust model gpg: depth: 0 valid: 3 signed: 20 trust: 0-, 0q, 0n, 0m, 0f, 3u gpg: depth: 1 valid: 20 signed: 12 trust: 9-, 0q, 0n, 9m, 2f, 0u gpg: next trustdb check due at 2018-09-15 gpg: Total number processed: 1 gpg: new signatures: 1
Alternatively you can use instead the WKD to download the key:
user $gpg --auto-key-locate=clear,nodefault,wkd --locate-key releng@gentoo.orggpg: key 9E6438C817072058: public key "Gentoo Linux Release Engineering (Gentoo Linux Release Signing Key) <releng@gentoo.org>" imported
gpg: key BB572E0E2D182910: public key "Gentoo Linux Release Engineering (Automated Weekly Release Key) <releng@gentoo.org>" imported
gpg: Total number processed: 2
gpg: imported: 2
gpg: no ultimately trusted keys found
pub dsa1024 2004-07-20 [SC] [expires: 2025-07-01]
D99EAC7379A850BCE47DA5F29E6438C817072058
uid [ unknown] Gentoo Linux Release Engineering (Gentoo Linux Release Signing Key) <releng@gentoo.org>
sub elg2048 2004-07-20 [E] [expires: 2025-07-01]
Or if using official Gentoo release media, import the key from /usr/share/openpgp-keys/gentoo-release.asc (provided by sec-keys/openpgp-keys-gentoo-release):
user $gpg --import /usr/share/openpgp-keys/gentoo-release.ascgpg: directory '/home/larry/.gnupg' created gpg: keybox '/home/larry/.gnupg/pubring.kbx' created gpg: key DB6B8C1F96D8BF6D: 2 signatures not checked due to missing keys gpg: /home/larry/.gnupg/trustdb.gpg: trustdb created gpg: key DB6B8C1F96D8BF6D: public key "Gentoo ebuild repository signing key (Automated Signing Key) <infrastructure@gentoo.org>" imported gpg: key 9E6438C817072058: 3 signatures not checked due to missing keys gpg: key 9E6438C817072058: public key "Gentoo Linux Release Engineering (Gentoo Linux Release Signing Key) <releng@gentoo.org>" imported gpg: key BB572E0E2D182910: 1 signature not checked due to a missing key gpg: key BB572E0E2D182910: public key "Gentoo Linux Release Engineering (Automated Weekly Release Key) <releng@gentoo.org>" imported gpg: key A13D0EF1914E7A72: 1 signature not checked due to a missing key gpg: key A13D0EF1914E7A72: public key "Gentoo repository mirrors (automated git signing key) <repomirrorci@gentoo.org>" imported gpg: Total number processed: 4 gpg: imported: 4 gpg: no ultimately trusted keys found
Ardından .DIGESTS.asc dosyasının kriptografik imzasını doğrulayın:
user $gpg --verify install-amd64-minimal-20141204.iso.DIGESTS.ascgpg: Signature made Fri 05 Dec 2014 02:42:44 AM CET gpg: using RSA key 0xBB572E0E2D182910 gpg: Good signature from "Gentoo Linux Release Engineering (Automated Weekly Release Key) <releng@gentoo.org>" [unknown] gpg: WARNING: This key is not certified with a trusted signature! gpg: There is no indication that the signature belongs to the owner. Primary key fingerprint: 13EB BDBE DE7A 1277 5DFD B1BA BB57 2E0E 2D18 2910
Her şeyin düzgün olduğundan emin olmak için, Gentoo imza sayfasındaki parmak izini (fingerprint) deoğrulayın.
It's generally good practice to mark an imported key as trusted, once it's certain the key is trustworthy. When trusted keys are verified, gpg will not say unknown and warn about the signature being untrusted.
Writing the boot media
Tabi ki sadece ISO dosyası ile kurulum yapamayız. Öncelikle ISO dosyamızın içeriğini bir CD'ye yazmamız gerekmekte. Bu işlemi nasıl yapabileceğinizi hızlıca anlatalım. Detaylı açıklamalar için iso dosyası nasıl yazdırılır belgemize bakabilirsiniz.
Writing a bootable USB
Most modern systems support booting from a USB device.
Writing with Linux
dd is typically available on most Linux distros, and can be used to write the Gentoo boot media to a USB drive.
Determining the USB device path
Before writing, the path to the desired storage device must be determined.
dmesg will display detailed information describing the storage device as it is added to the system:
root #dmesg[268385.319745] sd 19:0:0:0: [sdd] 60628992 512-byte logical blocks: (31.0 GB/28.9 GiB)
Alternatively, lsblk can be used to display available storage devices:
root #lsblksdd 8:48 1 28.9G 0 disk ├─sdd1 8:49 1 246K 0 part ├─sdd2 8:50 1 2.8M 0 part ├─sdd3 8:51 1 463.5M 0 part └─sdd4 8:52 1 300K 0 part
Once the device name has been determined, this can be added to the path prefix /dev/ to get the device path /dev/sdd.
Using the base device path, ie. sdd opposed to sdd1, is recommend as the Gentoo boot media contains a full GPT partition scheme.
Writing with dd
Be sure to check the target (of=target) path before executing dd, as it will be overwritten.
With the device path (/dev/sdd) and boot media install-amd64-minimal-<release timestamp>.iso ready:
root #dd if=install-amd64-minimal-<release timestamp>.iso of=/dev/sdd bs=4096 status=progress && syncif= specifies the input file, of= specifies the output file, which in this case, is a device.
bs=4096 is used as it speeds up transfers in most cases, status=progress displays transfers stats.
CD'ye yazma
A more elaborate set of instructions can be found in CD/DVD/BD_writing#Image_writing.
Microsoft Windows Kullanarak
Linux Kullanarak
Linux'da ISO yazdırma işlemi, app-cdr/cdrtools paketindeki cdrecord komutu ile yapılabilir.
Örneğin ISO dosyasını /dev/sr0 aygıtındaki CD'ye yazıdrmak için (bu isim sistemdeki ilk CD aygıtını işaret eder, gerek görürseniz değiştirin):
user $cdrecord dev=/dev/sr0 install--minimal-20141204.isoGrafiksel araçlar tercih ediyorsanız K3B kullanabilirsiniz, app-cdr/k3b paketi ile kurulmaktadır. K3B içerisinde Araçlar altındaki CD İmajı Yak seçeneğini kullanabilirsiniz.
Sistemi CD'den başlatmak
This is a placeholder for architecture-specific booting information
Extra hardware configuration
When the Installation medium boots, it tries to detect all the hardware devices and loads the appropriate kernel modules to support the hardware. In the vast majority of cases, it does a very good job. However, in some cases it may not auto-load the kernel modules needed by the system. If the PCI auto-detection missed some of the system's hardware, the appropriate kernel modules have to be loaded manually.
In the next example the 8139too module (which supports certain kinds of network interfaces) is loaded:
root #modprobe 8139tooOptional: User accounts
If other people need access to the installation environment, or there is need to run commands as a non-root user on the installation medium (such as to chat using irssi without root privileges for security reasons), then an additional user account needs to be created and the root password set to a strong password.
To change the root password, use the passwd utility:
root #passwdNew password: (Enter the new password) Re-enter password: (Re-enter the password)
To create a user account, first enter their credentials, followed by the account's password. The useradd and passwd commands are used for these tasks.
In the next example, a user called john is created:
root #useradd -m -G users john
root #passwd johnNew password: (Enter john's password) Re-enter password: (Re-enter john's password)
To switch from the (current) root user to the newly created user account, use the su command:
root #su - johnOptional: Viewing documentation while installing
TTYs
To view the Gentoo handbook from a TTY during the installation, first create a user account as described above, then press Alt+F2 to go to a new terminal (TTY) and login as the newly created user. Following the principle of least privilege, it is best practice to avoid browsing the web or generally performing any task with higher privileges than necessary. The root account has full control of the system and therefore must be used sparingly.
During the installation, the links web browser can be used to browse the Gentoo handbook - of course only from the moment that the Internet connection is working.
user $links https://wiki.gentoo.org/wiki/Handbook:Parts/trOrijinal terminale geri dönmek için Alt + F1'e basın.
When booted to the Gentoo minimal or Gentoo admin environments, seven TTYs will be available. They can be switched by pressing Alt then a function key between F1-F7. It can be useful to switch to a new terminal when waiting for job to complete, to open documentation, etc.
GNU Screen
The Screen utility is installed by default on official Gentoo installation media. It may be more efficient for the seasoned Linux enthusiast to use screen to view installation instructions via split panes rather than the multiple TTY method mentioned above.
Seçime bağlı: SSH servisinin başlatılması
To allow other users to access the system during the installation (perhaps to provide/receive support during an installation, or even do it remotely), a user account needs to be created (as was documented earlier on) and the SSH daemon needs to be started.
To fire up the SSH daemon on an OpenRC init, execute the following command:
root #/etc/init.d/sshd startIf users log on to the system, they will see a message that the host key for this system needs to be confirmed (through what is called a fingerprint). This behavior is typical and can be expected for initial connections to an SSH server. However, later when the system is set up and someone logs on to the newly created system, the SSH client will warn that the host key has been changed. This is because the user now logs on to - for SSH - a different server (namely the freshly installed Gentoo system rather than the live environment that the installation is currently using). Follow the instructions given on the screen then to replace the host key on the client system.
To be able to use sshd, the network needs to function properly. Continue with the chapter on Configuring the network.